Górnolotni – spotkania z ludźmi gór

Przygoda, ryzyko i adrenalina na najwyższym poziomie, największe nazwiska w tym sporcie, niesamowite osobowości, fascynujące historie i piękne ujęcia z niezwykłych miejsc w górach na całym świecie. Również wystawy, publikacje książkowe oraz wykłady o bezpieczeństwie w górach.

23 stycznia – piątek

20.00 “Valley uprising” film, g.20:00

“Valley Uprising” – polska prapremiera filmu z serii Reel Rock Tour o początkach ruchu wspinaczkowego w dolinie Yosemite w Kaliforni. Pokazanie 50 lat wspinania, walki o styl wchodzenia na szczyty i kontrkultury, która urodziła się pod ścianami: picia wina, uciekania strażnikom i łojenia ekstremalnych dróg. Wciągający dokument nakręcony w bardzo specyficznym stylu i klimacie. Do obejrzenia – koniecznie!

24 stycznia – sobota

15.00 Bartek Trela “Dolomity – ultramaraton “.

Bartek Trela od dłuższego czasu stara się realizować swoje rozległe pasje. Jego głównym zamiłowaniem są góry i ich magnetyczne piękno. Już od młodych lat wyjeżdżał zarówno w te niskie, jak i wyższe, kiedy tylko nadarzyła się okazja. Jednak dwie bardzo niesympatyczne choroby przewlekłe, jakimi są astma oskrzelowa i migrenowe bóle głowy, uprzykrzały mu życie od młodych lat. Nie bacząc na to, że od ponad 19 lat pozostaje w ciągłym leczeniu, stara się amatorsko uprawiać różne sporty takie jak narty, rolki, snowboard, trekking, wspinaczka, pomimo dolegliwości spowodowanych przez astmę. Z jednym sportem, z którym od zawsze miał problem było bieganie. Wystarczyło, że przebiegł 500 m i już nie mógł złapać oddechu. Aż w końcu powiedział: Dość tego!

North Face® Lavaredo Ultra Trail (119 km) Bartek ukończył z czasem 21:06:27. Wspaniały, ale bardzo trudny bieg. Dzięki temu dobremu czasowi, może starać się o udział w kolejnych zawodach z cyklu Ultra Trail World Tour, tym razem w USA. Bartek udowadnia, że nie ma rzeczy niemożliwych. Odwiedźcie jego stronę – www.pokonajastme.pl

16.00 Janusz Gołąb “K2 – a challenge to the sky “.

Janusz Gołąb – polski alpinista i himalaista, pierwszy zimowy zdobywca ośmiotysięcznika Gaszerbrum I (9 marca 2012 r.) Jest członkiem Klubu Wysokogórskiego Gliwice, wspina się od 1985 r. Wraz z Jackiem Fluderem i Stanisławem Piecuchem stworzyli zespół wspinaczkowy, który szybko uzyskał przydomek „Dream Team”. Później dołączył do nich Grzegorz Skorek (1978-2004). Ekipa ta w latach 90 XX w. i na początku XXI w. dokonała serii najznakomitszych wspinaczek o charakterze alpejskim w historii polskiego alpinizmu. 31 lipca 2014 Janusz Gołąb osiągnął kolejny ogromny sukces, zdobył drugi najwyższy szczyt Ziemi – K2, w dodatku dokładnie (31 lipca) w 60. rocznicę pierwszego w historii zdobycia tej góry.

17.30 Bogumił Słama – “Tatry, Alpy”.

Przez wszystkie lata swojej działalności górskiej stanął na dziesiątkach szczytów i przeszedł wiele pięknych dróg prowadzących na nie. W Tatrach wszedł na większość szczytów i przeszedł chodź po jednej drodze na najsłynniejszych tatrzańskich ścianach, zarówno latem jak i zimą. Wspinał się na Kazalnicy, zachodniej i wschodniej ścianie Łomnicy, północnej Małego Kieżmarskiego czy południowej ścianie Kieżmarskiego. Bywał na galerii Gankowej i ramieniu Krywania, a także na wschodniej ścianie Mnicha, Młynarczyka i małego Młynarza. W Tatrach Zachodnich poznał urok takich ścian jak Kazalnica Miętusia, Raptawicka Turnia, czy północnej ścinanie Giewontu.
W Alpach udało mu się pokonać piękne i słynne drogi na ścianach Mont Blanc, Les Droites czy Grandes Jorasses. Przeszedł też piękne ściany Dolomitów, między innymi Marmolady, Ciwetty i Tofany di Rozes. Jednym z największych sukcesów Nogumiła Słamy było otwarcie wraz z przyjaciółmi nowej drogi – środkiem ściany na słynnym w owym czasie Alam Kuhu, w górach Elburs w Iranie. Wspinaczka zajęła im wtedy siedem dni non stop. Dziś nazywa się to „big wall”. W górach wysokich Słama wspinał się w Pamirze, Himalajach i Karakorum. Był uczestnikiem drugiej polskiej wyprawy na K2 i kierownikiem zwycięskiej wyprawy na Arjunę w Himalajach. Wszedł też na takie szczyty jak Elbrus, Demawent czy Ararat. Przez dwadzieścia lat był kierownikiem Centralnego Ośrodka Szkolenia PZA na Hali Gąsienicowej „Betlejemka”​. W latach 90-tych wraz z grupą znajomych i przyjaciół założył Polskie Stowarzyszenie Przewodników Wysokogórskich.

Bogumił Słama jest:
– instruktorem dyscyplin sportu – wspinaczka wysokogórska
– instruktor alpinizmu PZA
– członek Polskiego Stowarzyszenia Przewodników Wysokogórskich
– przewodnik IVBV

19.00 “Jurek” film.

Jerzego Kukuczki nie trzeba nikomu przedstawiać. To nazwisko jest znane również tym, którzy z górami nie mają nic wspólnego. Wybitny himalaista. Najlepszy na świecie, jak twierdzą niektórzy. Drugi człowiek na świecie, który zdobył Koronę Himalajów i Karakorum. W górach wytyczał nowe drogi lub zdobywał szczyty zimą. (…)

Obraz Pawła Wysoczańskiego, to próba stworzenia kompletnego obrazu postaci Kukuczki. To bardzo dobra propozycja dla osób, które chłoną wszystko, co z górami związane. Wierni fani himalaisty nie powinni jednak oczekiwać, że dowiedzą się z niego czegoś nowego o himalajskiej drodze Kukuczki. Mnie zaskoczyło to, jaki był Kukuczka, tak prywatnie. (…)

Dodatkową wartością filmu Pawła Wysoczańskiego są przeplatające archiwalne nagrania, współczesne wypowiedzi przyjaciół Jurka. Na ekranie pojawili się Walenty Nendza, czyli człowiek, który zaraził Jurka górską pasją, Janusz Majer, Wojtek Kurtyka, Krzysztof Wielicki i wielu innych. Reżyserowi udało się namówić do współpracy Reinholda Messnera, Carlosa Carsolio i kilku Szerpów. Bardzo wzruszającym był moment, gdy wypowiada się Artur Hajzer. W kontekście niedawnej śmierci himalaisty, scena z jego udziałem stała się bardzo wymowna. Na udział w filmie zgodziła się również rodzina Kukuczki. Żona Celina przedstawia Jurka od tej „domowej” strony, jako kochającego męża i ojca. Syn Wojtek mówi smutną, ale jakże oczywistą prawdę, że tatę poznawał z książek. (…)

Nieprzypadkowy jest również tytuł filmu, „Jurek”, bo tak właśnie zapamiętali go najbliżsi. Nie Jerzy, tylko po prostu Jurek. To niewątpliwie pozytywnie nacechowane zdrobnienie oddaje to, kim był dla nich najlepszy himalaista.

25 stycznia – niedziela

Andrzej Muszyński “Himalaje Birmańskie”.

Andrzej Muszyński wyruszył wiosną tego roku w ramach stypendium im. R. Kapuścińskiego na wyprawę w jeden z najbardziej izolowanych rejonów Ziemi: Himalaje Birmańskie. W towarzystwie tłumacza, rządowego “opiekuna”, ośmiu tragarzy i z pozwoleniami rządowymi w ręku pokonał pieszo w ciągu czterech tygodni ponad pół tysiąca kilometrów przez dżunglę w poszukiwaniu granic władzy i globalizacji. Dotarł do “ostatniej wioski” u podnóża niezdobytych szczytów Himalajów i odwiedził ostatnich azjatyckich pigmejów w dolinie Adong. Jako pierwszy biały eksplorował dolinę rzeki Kassang, którą spłynął zbudowaną na miejscu tratwą. Autor pracuje nad książką reporterską o Birmie, do której podróżuje od 2008 roku.

Andrzej Muszyński (ur. 1984) pochodzi z Krzykawy. Jest pierwszym stypendystą Fundacji „Herodot” im. Ryszarda Kapuścińskiego. Publikuje w prasie i pismach literackich. Laureat prestiżowego Kolosa za wyprawę w Himalaje Birmańskie oraz Nagrody im. Andrzeja Zawady. Wyróżniony również ogólnopolskimi nagrodami podróżniczymi za pierwszy na świecie trawers puszczy Minkebe w Gabonie. Kiedyś samotnie przeszedł pieszo pustynię Atakama. Zadebiutował w 2013 roku brawurowym zbiorem reportaży “Południe”, będących podsumowaniem jego wieloletnich podróży do krajów globalnego Południa. Ostatnio publikuje swoje reportaże w największym birmańskim tygodniku “Myanmar Times” w tłumaczeniu na język birmański. Pracuje nad książką o Birmie “Szafranowa rewolucja”, która ukaże się w 2015 roku. Absolwent prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim. Prywatnie kolekcjoner staroci i pasjonat kosmologii.

16.30 Zdzisław Jan Ryn “Choroba Wysokogórska”.

Przygoda z dużymi wysokościami zaczęła się w 1966 roku na Elbrusie w Kaukazie. Na wysokości 5000 metrów, wśród objawów wysokogórskiego oszołomienia, nagle Ryn doznał iluzji słuchowych: chrzęst czekana wbijanego w zmrożony lód przemieniał się w niebiańską melodię powtarzaną wielokrotnym echem. Wówczas też doświadczył hermetycznego, niemal autystycznego zamknięcia w sobie, tak charakterystycznego dla wysokogórskiej apatii. Elbrus znaczy Piersi dziewicy. Ale płeć gór odkrył wiele lat później. Kiedy opowiedział o tych doznaniach swojemu Mistrzowi Antoniemu Kępińskiemu, bez wahania zachęcił go do podjęcia psychopatologii dużych wysokości jako tematu rozprawy doktorskiej. Tak otwarł się pierwszy rozdział jego przygody z medycyną górską.

Podczas VI Polskiej Wyprawy w Góry Hindukuszu (1971 r.) prowadziłem badania medyczne i obserwacje psychologiczne swoich towarzyszy wyprawy. Objęły one później czołówkę polskiego alpinizmu i himalaizmu z Andrzejem Heinrichem, Eugeniuszem Chrobakiem, Andrzejem Mrozem, Wandą Rutkiewicz. (Podczas spotkania prezentowane będą fragmenty filmu z tej wyprawy).

Prof. Zdzisałw Jan Ryn – polski dyplomata, lekarz psychiatra, profesor nauk medycznych Collegium Medicum UJ, publicysta, były ambasador RP w Chile i Argentynie, alpinista, podróżnik, członek The Explorers Club, znawca i eksplorator Andów. Od 2011 prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny i Ratownictwa Górskiego. Laureat wielu prestizowych nagród i tytułów.

19.00 Krzysztof Wielicki “Mój wybór”

Krzysztof Wielicki to polski wspinacz, himalaista, alpinista, a także taternik. Jako piąty człowiek na Ziemi, jest zdobywcą Korony Himalajów oraz Karakorum. Jako pierwszy człowiek zimą wszedł na Lhotse, Kangczendzongę oraz Mount Everest. Na szczycie Lhotse stanął samotnie w czasie nocy sylwestrowej, jeszcze w gorsecie, który nosił po uszkodzeniu kręgosłupa w górach. Z kolei na Broad Peak praktycznie dostał się solo w ciągu jednego dnia (było to pierwsze na świecie wejście na ośmiotysięcznik w ciągu doby). Nowe drogi wyznaczył podczas samotnej wspinaczki na Shisha Pangme oraz Dhaulagiri. Samotnie zdobył też szczyt Gasherburm II, a świadkami samotnego wejścia na Nanga Parbat jedną z największych ścian Ziemi byli jedynie pakistańscy pasterze obserwujący jego wyczyn z oddalonych łąk. Brał udział w aż 4 próbach wejścia na K2. I dopiero podczas ostatniej, letniej wyprawy w 1996 roku, wytrwałość została nagrodzona – Krzysztofowi udało się wejść na szczyt Filarem Północnym z dwoma włoskimi alpinistami. Po biwaku, niedaleko szczytu, zejście zamieniło się w dramatyczną akcję, na szczęście szczęśliwie zakończoną sprowadzania skrajnie wycieńczonego Włocha.

Zorganizował wyprawę zimową (Polska Wyprawa Zimowa Netia K2 2002-2003) na K2, która jednak nie zdobyła szczytu. Na przełomie lat 2006/2007 podjął kolejną zimową próbę zdobycia ośmiotysięcznika, tym razem Nanga Parbat, lecz z powodu skrajnie trudnych warunków pogodowych musiał wycofać się wraz ze swoim zespołem. W 2013 roku był kierownikiem ekspedycji, której celem było pierwsze zimowe wejście na Broad Peak. 5 marca 2013 szczyt zdobyli Adam Bielecki, Artur Małek, Maciej Berbeka oraz Tomasz Kowalski (dwaj ostatni zginęli podczas zejścia ze szczytu).

W 2000 roku uhonorowany został prestiżową światową nagrodą Explorer (motto: Explorare Ausis – Tym Którzy Mają Odwagę Odkrywać) podczas Explorers Festival w Łodzi. Krzysztof Wielicki jest członkiem The Explorers Club. W 2001 roku to blisko stuletnie stowarzyszenie nagrodziło alpinistę, jako pierwszego Polaka, prestiżowym odznaczeniem Lowell Thomas Award. W latach 2005-2007 był członkiem Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”.

20.30 “Everest – poza krańcem świata” film.

“Everest – poza krańcem świata” to niepowtarzalny dokument o pierwszym wejściu na Mount Everest, łączący archiwalne materiały z legendarnej wyprawy, jej fabularyzowaną rekonstrukcję oraz rewelacyjne ujęcia samego szczytu w technologii 3D. To opowieść o jednej z najbardziej heroicznych wypraw w dziejach i historycznym zwycięstwie Sir Edmunda Hillary’ego i szerpy Tenzinga Norgaya nad najwyższą górą na Ziemi.

Everest był ostatnią niezdobytą granicą – trzecim biegunem. Wznoszący się na 8 848 m n.p.m. gigant, pokryty zabójczym labiryntem lodowych zrębów i szczelin, stanowił śmiertelne wyzwanie. Przez trzydzieści lat żadnej z piętnastu wypraw nie udało się zdobyć szczytu, a trzynaście osób przypłaciło atak na górę życiem. Wielu twierdziło wówczas, że wysokość szczytu i panujące warunki atmosferyczne uczyniły go dla człowieka niemożliwym do zdobycia. Stawiając czoła ekstremalnej pogodzie, zdradliwym wiatrom i przeraźliwemu zimnu, walcząc z chorobą wysokościową i skrajnym wyczerpaniem, 29 maja 1953 roku o godzinie 11.30 Edmund Hillary i Tenzing Norgay dokonali niemożliwego i dotarli jako pierwsi ludzie na główny wierzchołek Everestu.

Jako pierwszy w historii, Everest – poza krańcem świata pokazuje drogę wyprawy na sam szczyt, wykorzystując zarejestrowane podczas wspinaczki filmy i zdjęcia. Pozwala jednak nie tylko poznać szczegóły tamtej historycznej podróży. Dzięki połączeniu materiałów archiwalnych, rekonstrukcji scen i ujęciom Mount Everestu w 3D przenosi nas w środek wyprawy i razem z nią na sam Dach Świata.

wystawy:
Krzysztof Wielicki – “Mój wybór”
Maciej Obcowski – “Korona Gór Polski”