„Łysogórski eksperyment. Ceramika artystyczna dla architektury”

“Łysogórski eksperyment. Ceramika artystyczna dla architektury”

W programie towarzyszącym wystawie:

Niedziela 28.06., g. 15:00 – po wystawie oprowadza kuratorka Bożena Kostuch.

Po oprowadzaniu, g. 16:00 – Ceramiczna układanka rodzinne warsztaty* dla dzieci w wieku 5-7 lat

Niedziela 12.07. i 26.07, g. 10:00 – spacer po Tarnowie śladami ceramiki / prowadzenie: Barbara Bułdys, zbiórka pod BWA

Niedziela 23.08, g. 15:00 – po wystawie oprowadza kuratorka Barbara Bułdys.

Po oprowadzaniu, g. 16:00 – O!kładzina rodzinne warsztaty* dla dzieci w wieku 8-10 lat

Przez cały czas trwania wystawy:

Kącik dla dzieci i gra terenowa Zagadka / Mozaika

*warsztaty bezpłatne, ilość miejsc ograniczona, obowiązują zapisy: kubisztal@bwa.tarnow.pl; 606 146 520

Wycieczka rowerowa** szlakiem ceramicznym zorganizowana wspólnie ze Stowarzyszeniem Sportowym SOKÓŁ TARNÓW, data i szczegóły zostanie podana w późniejszym terminie

Kuratorki:

Barbara Bułdys / Muzeum Okręgowe w Tarnowie

Bożena Kostuch / Muzeum Narodowe w Krakowie

Oprawa graficzna: Magdalena Burdzyńska

Program edukacyjny: Aleksandra Kubisztal

Współpraca: Jerzy Sacha, Marcin Sacha

Partnerzy:

Muzeum Narodowe w Krakowie, Muzeum Okręgowe w Tarnowie, Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących w Łysej Górze, Tarnowskie Centrum Informacji, Tarnowska Organizacja Turystyczna

Wystawa jest szeroką prezentacją fenomenu ceramiki architektonicznej tworzonej w małopolskiej wsi Łysa Góra. Na ekspozycję składają się oryginalne eksponaty ceramiczne pochodzące z różnych kolekcji – instytucji i prywatnych oraz unikalne materiały archiwalne.

Spółdzielnia „Kamionka” została założona w Łysej Górze w 1947 roku z inicjatywy Franciszka Mleczki – pedagoga, działacza ludowego i społecznego – jako spółdzielnia wielobranżowa, wkrótce stała się wytwórnią ceramiczną. Od 1950 roku należała do Centrali Przemysłu Ludowego i Artystycznego (Cepelia), jesienią 1951 roku dokonano pierwszego wypału tzw. ceramiki artystyczno-ludowej. Wyroby inspirowane sztuką ludową stanowiły ważną część produkcji „Kamionki”, prócz nich wykonywano m. in. ceramikę biało-błękitną, naczynia nawiązujące do ceramiki wykopaliskowej, a także talerze o abstrakcyjnej dekoracji uzyskiwanej za pomocą szkliw spływających. Po raz pierwszy ceramika z Łysej Góry znalazła się w architekturze w 1952 roku – ściany barów w warszawskiej Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej (MDM) pokryte zostały około 12.000 kafelków o malowanych rożkiem dekoracjach. W „Kamionce” produkowano także barwne płytki, które wykorzystywano do tworzenia mozaik. Przełomem był rok 1960, kiedy rozpoczęto wyrób płyt okładzinowych. Zaprezentowano je na wystawie „Ceramiczny eksperyment” na dziedzińcu Pałacu pod Blachą w Warszawie 55 lat temu. Twórcami ceramicznych obrazów byli Bolesław Książek oraz dwaj plastycy warszawscy – Krzysztof Henisz i Zygmunt Madejski. Wystawa wzbudziła olbrzymie zainteresowanie. Wkrótce do Łysej Góry zaczęli przyjeżdżać artyści, którzy otrzymali zlecenie na wykonanie konkretnych kompozycji architektonicznych. W latach 60. XX wieku wykonywano około 6.000 m² płyt rocznie, a dekoracje z nich utworzone można było zobaczyć w wielu miejscach Polski i świata.

W Tarnowie możemy spotkać zarówno ceramiczne mozaiki układane z łysogórskiego materiału, jak i realizacje z płyt okładzinowych. Ozdabiano nimi elewacje i wnętrza budynków publicznych, sakralnych i domów prywatnych, których jest szczególnie dużo.

Za fenomenem łysogórskiej ceramiki stoją wybitne osobowości – artyści, którzy czuwali nad techniczną i technologiczną stroną przedsięwzięcia. Bolesław Książek (1911-1994) – jeden z najbardziej cenionych polskich artystów ceramików działających w 2. połowie XX wieku, związany z „Kamionką” od 1951 roku, gdzie pełnił funkcję kierownika artystycznego. W 1971 roku, po odejściu z „Kamionki”, założył własną pracownię ceramiczną w Łysej Górze, w której kontynuował działalność artystyczną. Przez kilkadziesiąt lat pracował w „Kamionce” Jerzy Sacha (ur. 1931) – rzeźbiarz i ceramik, absolwent krakowskiej ASP; ze Spółdzielnią związana była także ceniona projektantka Nadzieja Kowalów (1939-1998).

Cyfrowe archiwum Bolesława Książka stworzone przez wnuka Marcina Sachę: http://b.ksiazek.comitto.eu/pl

Wystawa jest związana z szeregiem małopolskich i ogólnopolskich inicjatyw dotyczących łysogórskiej ceramiki, które są aktualnie przygotowywane:

– „Powrót Czarodzieja” – wystawa o życiu i twórczości Bolesława Książka, wernisaż 09.08.2015, g. 17:00, wystawa czynna do 05.10.2015,

– „Ceramiczny szlak rowerowy” przygotowany przez Tarnowskie Centrum Informacji, Tarnowską Organizację Turystyczną (inauguracja w 2015 roku),

– monografia „Kolor i blask. Ceramika architektoniczna i mozaiki w Krakowie i Małopolsce po 1945 roku” autorstwa Bożeny Kostuch, zostanie wydana przez Muzeum Narodowe w Krakowie pod koniec 2015 roku,

– w maju 2016 roku w Miejscu Projektów Zachęty w Warszawie planowane jest otwarcie wystawy poświęconej twórczości Krzysztofa Henisza, współautora płyt ceramicznych prezentowanych na wystawie „Ceramiczny eksperyment” (dziedziniec Pałacu pod Blachą w Warszawie, 1960); kuratorzy: Anna Wiszniewska z IS PAN i Witold Mierzejewski z Fundacji Ceramiki Polskiej XX wieku,

– równolegle do wystawy warszawskiej, uzupełniająca wystawa o Krzysztofie Heniszu zorganizowana przez Hannę Kaniastą będzie prezentowana w Konstancińskim Domu Kultury, w mieście rodzinnie związanym z artystą.

Biogramy kuratorek:

Barbara Bułdys – historyk sztuki, muzealnik, kierownik Działu Sztuki Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Autorka wystaw, tekstów o sztuce i architekturze. Współautorka projektu „Tarnów. 1000 lat nowoczesności”. Opracowanie szlaku modernistycznego „Śladami Le Corbusiera w Tarnowie” w ramach projektu „Le CorbusYear” – teksty dotyczące Mościc i współczesnej architektury Tarnowa.

Bożena Kostuch – historyk sztuki, muzealnik, kustosz w Dziale Rzemiosła Artystycznego i Kultury Materialnej Muzeum Narodowego w Krakowie. Zajmuje się polską ceramiką z XIX i XX wieku, także ceramiką architektoniczną. Kuratorka m.in. wystawy „W ogniu tworzone… Ceramika krakowska po 1945 roku” (MNK 2008), autorka licznych publikacji poświęconych ceramice, w tym monografii mozaik i ceramiki architektonicznej w Małopolsce, której wydanie zapowiadane jest na koniec bieżącego roku. Wspólnie z Barbarą Bułdys przygotowuje opisy do „Ceramicznego szlaku rowerowego”.

————————————-

W celu uzyskania szerszych informacji prasowych lub dodatkowych materiałów wizualnych prosimy o kontakt: Jolanta Więcław, wieclaw@bwa.tarnow.pl, tel. +48 14 6888821

Biuro Wystaw Artystycznych w Tarnowie

Instytucja Kultury Miasta Tarnowa
Słowackiego 1, 33-100 Tarnów

t./f. + 48 14 6888820

www.bwa.tarnow.pl

www.kultura.tarnow.pl

Główny Partner: Grupa Azoty S.A. http://grupaazoty.com/

Złoty Partner: Polska Spółka Gazownictwa sp. z o.o. www.psgaz.pl