„Polska Szkoła Plakatu w zbiorach Muzeum Okręgowego w Tarnowie”

Wśród wielu cennych kolekcji zgromadzonych w Muzeum Okręgowym w Tarnowie znajduje się również duży zbiór plakatów liczący ok. 3000 sztuk. Są to plakaty o różnorodnej tematyce począwszy od filmowych, teatralnych, wystawowych, po społeczne, polityczne, reklamowe, propagandowe, turystyczne itp. W większości są one darami od osób prywatnych (warto tu wspomnieć Józefa Szuszkiewicza (1912-1982) – tarnowskiego artystę, wieloletniego i zasłużonego nauczyciela w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych), zakładów pracy, szkół, lub instytucji miejskich.

Największą grupę liczącą ponad 1000 sztuk stanowią plakaty filmowe i teatralne z lat 50. i 60. ubiegłego stulecia, zaliczane do Polskiej Szkoły Plakatu. Formalnie taka szkoła nigdy nie istniała, było to określenie będące hołdem dla twórców polskich plakatów. Dzięki indywidualnemu podejściu artystów do efektów wizualnych, malarskości, ciekawemu liternictwu, łączeniu technik (fotografii z grafiką, kolażem, rysunkiem), a także umiejętnemu używaniu skrótów myślowych i metafor, plakat polski osiągnął sukces i zyskał miano najlepszego plakatu na świecie. Był to ten okres w dziejach Polski, kiedy cenzura nadzorowała wszystkie informacje (prasę, publikacje naukowe i kulturalne, widowiska) przeznaczone do rozpowszechniania, artyści starali się w prosty sposób przemycić własne podglądy, często sprzeczne z wymaganiami władzy. Wydawaniem plakatów zajmowała się Centrala Wynajmu Filmów, wokół której skupiła się czołówka grafików, licząca ok. 100 osób. Najbardziej znanymi i cenionymi w tym okresie byli: Henryk Tomaszewski (1914-2005), Jan Lenica(1928-2001), (Józef Mroszczak (1901-1975), Witold Chmielewski (1910-1985), Wojciech Fangor (1922-2015), Eryk Lipiński (1908-1991), Hubert Hilscher (1924-1999), Wojciech Zamecznik (1923-1967), Franciszek Starowieyski (1930-2009), Wiktor Górka (1922-2004), Julian Pałka (1923-2002) i wielu innych.

Polskie plakaty wystawiano na najważniejszych światowych wystawach, gdzie zdobywały nagrody podczas międzynarodowych konkursów, np. plakat operowy Wozzeck Jana Lenicy w 1966 roku podczas Międzynarodowego Biennale Plakatu został uznany za najlepszy na świecie, a Henryk Tomaszewski w roku 1948 zdobył pięć pierwszych nagród na Międzynarodowej Wystawie Plakatu Filmowego w Wiedniu. Innym przykładem wielkiego kunsztu polskich twórców może być plakat Franciszka Starowieyskiego wykonany dla Węgrów w rocznicę powstania węgierskiego, techniką litografii w 1956 r. Na centralnym miejscu plakatu autor przedstawił płaczącego gołąbka pokoju. Był on reprodukowany przez prasę na całym świecie.

Na wystawie zaprezentowano kilkadziesiąt plakatów związanych z Polską Szkołą Plakatu. Wybrano po jednym lub dwa najbardziej charakterystyczne przykłady dla tego okresu, prezentujące dużą różnorodność zarówno pod względem rodzaju, tematu, jak i rozwiązań plastycznych. Dlatego znalazły się tu plakaty filmowe, teatralne, społeczne, wystawowe i świąteczne. Część z nich reklamowała filmy wyświetlane w tarnowskich kinach;  Marzenie i nieistniejącym kinie Krakus. We wszystkich można zauważyć czytelność i zgodność formy plastycznej z treścią propagowanego filmu. Inne umieszczane były w tarnowskich instytucjach.

Mimo, że są to plakaty archiwalne (niektóre mają prawie 100 lat), zachowały się w dobrym stanie. Dzisiaj zasługują na miano dzieł sztuki. Osiągają wysokie ceny na aukcjach plakatu, są wręcz poszukiwane przez kolekcjonerów, a ich zbiory znajdują się na całym świecie.